หะดีษเลขที่ 1286-1288
แท้จริงคนตายจะถูกทรมานเพราะการร้องไห้ของครอบครัวที่ร้องไห้ให้แก่เขา
حَدَّثَنَا عَبْدَانُ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ أَخْبَرَنَا ابْنُ جُرَيْجٍ قَالَ : أَخْبَرَنِي عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي مُلَيْكَةَ قَالَ : تُوُفِّيَتِ ابْنَةٌ لِعُثْمَانَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ بِمَكَّةَ وَجِئْنَا لِنَشْهَدَهَا، وَحَضَرَهَا ابْنُ عُمَرَ وَابْنُ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُم وَإِنِّي لَجَالِسٌ بَيْنَهُمَا - أَوْ قَالَ : جَلَسْتُ إِلَى أَحَدِهِمَا، ثُمَّ جَاءَ الآخَرُ فَجَلَسَ إِلَى جَنْبِي، فَقَالَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا لِعَمْرِو بْنِ عُثْمَانَ : أَلاَ تَنْهَى عَنِ الْبُكَاءِـ فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ { إِنَّ الْمَيِّتَ لَيُعَذَّبُ بِبُكَاءِ أَهْلِهِ عَلَيْهِ } فَقَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا : قَدْ كَانَ عُمَرُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ يَقُولُ بَعْضَ ذَلِكَ ثُمَّ حَدَّثَقَالَ : صَدَرْتُ مَعَ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ مِنْ مَكَّةَ حَتَّى إِذَا كُنَّا بِالْبَيْدَاءِ إِذَا هُوَ بِرَكْبٍ تَحْتَ ظِلِّ سَمُرَةٍ، فَقَالَ : اذْهَبْ فَانْظُرْ مَنْ هَؤُلاَءِ الرَّكْبُ، قَالَ : فَنَظَرْتُ فَإِذَا صُهَيْبٌ، فَأَخْبَرْتُهُ فَقَالَ : ادْعُهُ لِي، فَرَجَعْتُ إِلَى صُهَيْبٍ، فَقُلْتُ : ارْتَحِلْ فَالْحَقْ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ، فَلَمَّا أُصِيبَ عُمَرُ دَخَلَ صُهَيْبٌ يَبْكِي، يَقُولُ : وَاأَخَاهُ وَاصَاحِبَاهُ، فَقَالَ عُمَرُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ : يَا صُهَيْبُ أَتَبْكِي عَلَىَّ وَقَدْ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ { إِنَّ الْمَيِّتَ يُعَذَّبُ بِبَعْضِ بُكَاءِ أَهْلِهِ عَلَيْهِ } قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا : فَلَمَّا مَاتَ عُمَرُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ ذَكَرْتُ ذَلِكَ لِعَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، فَقَالَتْ : رَحِمَ اللَّهُ عُمَرَ وَاللَّهِ مَا حَدَّثَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ { إِنَّ اللَّهَ لَيُعَذِّبُ الْمُؤْمِنَ بِبُكَاءِ أَهْلِهِ عَلَيْهِ } وَلَكِنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ { إِنَّ اللَّهَ لَيَزِيدُ الْكَافِرَ عَذَابًا بِبُكَاءِ أَهْلِهِ عَلَيْهِ } وَقَالَتْ : حَسْبُكُمُ الْقُرْآنُ { وَلاَ تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى } قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا عِنْدَ ذَلِكَ : وَاللَّهُ { هُوَ أَضْحَكَ وَأَبْكَى } قَالَ ابْنُ أَبِي مُلَيْكَةَ : وَاللَّهِ مَا قَالَ ابْنُ عُمَرَ رَضِيَ اللَّه عَنْهُمَا شَيْئًا
อับดานได้รายงานแก่พวกเราว่า อับดุลลอฮฺได้รายงานแก่พวกเราว่า อิบนุญุร็อยจฺได้บอกเล่าแก่พวกเราโดยกล่าวว่า อับดุลลอฮฺ บินอุบัยดุลลอฮฺ บินอบีมุลัยกะฮฺ ได้บอกเล่าแก่ฉันโดยกล่าวว่า : ลูกสาวของท่านอุษมาน เราะฎิยัลลอฮุอันฮุ ได้เสียชีวิตลงที่เมืองมักกะฮฺ และพวกเรามาเพื่อเข้าร่วมงานศพของเธอ โดยท่านอิบนุอุมัรและท่านอิบนุอับบาส เราะฎิยัลลอฮุอันฮุม ก็มาร่วมด้วย และฉันนั่งอยู่ระหว่างพวกท่าน, หรือเขากล่าวว่า : ฉันนั่งข้างท่านคนหนึ่ง จากนั้นอีกท่านหนึ่งก็มา แล้วนั่งข้างฉัน แล้วท่านอับดุลลอฮฺ บินอุมัร เราะฎิยัลลอฮุอันฮุมา ก็กล่าวกับท่านอัมรู บินอุษมาน ว่า : ท่านจะไม่ห้ามการร้องไห้หรือ เพราะท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม เคยกล่าวไว้ว่า "แท้จริงคนตายจะถูกทรมานเพราะการร้องไห้ของครอบครัวที่ร้องไห้ให้แก่เขา" ท่านอิบนุอับบาส เราะฎิยัลลอฮุอันฮุมา จึงกล่าวว่า : ท่านอุมัร เราะฎิยัลลอฮุอันฮุ เคยกล่าวบางอย่างในเรื่องนั้น จากนั้นท่านก็เล่าเรื่องโดยกล่าว : ฉันได้เดินทางกลับจากมักกะฮฺร่วมกับท่านอุมัร เราะฎิยัลลอฮุอันฮุ กระทั่งเมื่อพวกเราอยู่ที่บัยดาอ ท่านเห็นกลุ่มคนที่ขี่สัตว์พาหนะอยู่ใต้ร่มไม้สะมุเราะฮฺ ท่านจึงกล่าวว่า "ไปดูว่าคนเหล่านั้นหน่อยสิว่าเป็นใคร" ท่านอิบนุอับบาสกล่าวว่า : ฉันได้ไปดูแล้วพบว่าเป็นท่านศุฮัยบฺ ฉันจึงบอกกับท่านอุมัร ท่านก็กล่าวว่า "เรียกเขามาหาฉัน" ฉันจึงกลับไปหาท่านศุฮัยบฺแล้วกล่าวว่า "เก็บของเถิด แล้วตามท่านอะมีรุลมุอมินีน" เมื่อท่านอุมัรได้รับบาดเจ็บหนัก (ถูกลอบสังหารจวนจะเสียชีวิต) ท่านศุฮัยบฺได้เข้ามาพร้อมกับร้องไห้ แล้วกล่าวว่า "โอ้พี่ชายของฉัน โอ้สหายของฉัน" ท่านอุมัร เราะฎิยัลลอฮุอันฮุ จึงกล่าวว่า "ศุฮัยบฺ เจ้าร้องไห้ให้ฉันอย่างนั้นหรือ ทั้งที่ท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม ได้กล่าวว่า 'แท้จริงคนตายจะถูกทรมานเพราะการร้องไห้บางส่วนของครอบครัวของเขาที่ร้องไห้ให้กับเขา'" ท่านอิบนุอับบาส เราะฎิยัลลอฮุอันฮุมา กล่าวว่า : เมื่อท่านอุมัร เราะฎิยัลลอฮุอันฮุ เสียชีวิต ฉันได้เล่าเรื่องดังกล่าวแก่ท่านหญิงอาอิชะฮฺ เราะฎิยัลลอฮุอันฮา ท่านก็กล่าวว่า "ขออัลลอฮฺทรงเมตตาท่านอุมัร ขอสาบานต่ออัลลอฮฺ ท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม ไม่ได้รายงานว่า 'อัลลอฮฺจะทรงทรมานผู้ศรัทธาเพราะการร้องไห้ของครอบครัวของเขาที่ร้องไห้ให้กับเขา' แต่ท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม กล่าวว่า 'แท้จริงอัลลอฮฺจะทรงเพิ่มการทรมานแก่ผู้ปฏิเสธศรัทธาเพราะการร้องไห้ของครอบครัวของเขาที่ร้องไห้ให้กับเขา'" และท่านหญิงอาอิชะฮฺยังได้กล่าวว่า "พอแล้วสำหรับพวกท่านแล้ว อายะฮฺอัลกุรอานที่กล่าวว่า 'และผู้แบกภาระคนหนึ่งจะไม่แบกภาระของผู้อื่น'" ท่านอิบนุอับบาส เราะฎิยัลลอฮุอันฮุมา ได้กล่าวในตอนนั้นว่า "ขอสาบานต่ออัลลอฮฺ 'พระองค์ทรงทำให้หัวเราะและทำให้ร้องไห้' (อันนัจมฺ 53 : 43)" อิบนุอบีมุลัยกะฮฺกล่าวว่า : ขอสาบานต่ออัลลอฮฺ ท่านอิบนุอุมัร เราะฎิยัลลอฮุอันฮุมา ไม่ได้กล่าวอะไรเลย
สถานะหะดีษ : เศาะฮีหฺ