حَدَّثَنَا هُدْبَةُ بْنُ خَالِدٍ حَدَّثَنَا هَمَّامٌ عَنْ قَتَادَةَ ح و َالَ لِي خَلِيفَةُ حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ حَدَّثَنَا سَعِيدٌ وَهِشَامٌ قَالَا : حَدَّثَنَا قَتَادَةُ حَدَّثَنَا أَنَسُ بْنُ مَالِكٍ عَنْ مَالِكِ بْنِ صَعْصَعَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ : قَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ { بَيْنَا أَنَا عِنْدَ الْبَيْتِ بَيْنَ النَّائِمِ وَالْيَقْظَانِ وَذَكَرَ يَعْنِي رَجُلًا بَيْنَ الرَّجُلَيْنِ، فَأُتِيتُ بِطَسْتٍ مِنْ ذَهَبٍ مُلِئَ حِكْمَةً وَإِيمَانًا، فَشُقَّ مِنْ النَّحْرِ إِلَى مَرَاقِّ الْبَطْنِ، ثُمَّ غُسِلَ الْبَطْنُ بِمَاءِ زَمْزَمَ، ثُمَّ مُلِئَ حِكْمَةً وَإِيمَانًا، وَأُتِيتُ بِدَابَّةٍ أَبْيَضَ دُونَ الْبَغْلِ وَفَوْقَ الْحِمَارِ الْبُرَاقُ، فَانْطَلَقْتُ مَعَ جِبْرِيلَ حَتَّى أَتَيْنَا السَّمَاءَ الدُّنْيَا، قِيلَ : مَنْ هَذَا؟، قَالَ جِبْرِيلُ، قِيلَ : مَنْ مَعَكَ؟، قَالَ : مُحَمَّدٌ، قِيلَ : وَقَدْ أُرْسِلَ إِلَيْهِ؟، قَالَ : نَعَمْ، قِيلَ : مَرْحَبًا بِهِ وَلَنِعْمَ الْمَجِيءُ،
جَاءَ فَأَتَيْتُ عَلَى آدَمَ فَسَلَّمْتُ عَلَيْهِ، فَقَالَ : مَرْحَبًا بِكَ مِنْ ابْنٍ وَنَبِيٍّ، فَأَتَيْنَا السَّمَاءَ الثَّانِيَةَ، قِيلَ : مَنْ هَذَا؟، قَالَ : جِبْرِيلُ، قِيلَ : مَنْ مَعَكَ؟ قَالَ : مُحَمَّدٌ، قِيلَ : أُرْسِلَ إِلَيْهِ، قَالَ : نَعَمْ، قِيلَ : مَرْحَبًا بِهِ وَلَنِعْمَ الْمَجِيءُ، جَاءَ فَأَتَيْتُ عَلَى عِيسَى وَيَحْيَى، فَقَالَا : مَرْحَبًا بِكَ مِنْ أَخٍ وَنَبِيٍّ، فَأَتَيْنَا السَّمَاءَ الثَّالِثَةَ، قِيلَ : مَنْ هَذَا؟، قِيلَ : جِبْرِيلُ، قِيلَ : مَنْ مَعَكَ؟ قِيلَ : مُحَمَّدٌ، قِيلَ : وَقَدْ أُرْسِلَ إِلَيْهِ؟، قَالَ : نَعَمْ، قِيلَ : مَرْحَبًا بِهِ وَلَنِعْمَ الْمَجِيءُ، جَاءَ فَأَتَيْتُ عَلَى يُوسُفَ فَسَلَّمْتُ عَلَيْهِ، قَالَ : مَرْحَبًا بِكَ مِنْ أَخٍ وَنَبِيٍّ، فَأَتَيْنَا السَّمَاءَ الرَّابِعَةَ، قِيلَ : مَنْ هَذَا؟ قَالَ : جِبْرِيلُ، قِيلَ : مَنْ مَعَكَ؟ قِيلَ : مُحَمَّدٌ، قِيلَ : وَقَدْ أُرْسِلَ إِلَيْهِ؟، قِيلَ : نَعَمْ، قِيلَ : مَرْحَبًا بِهِ وَلَنِعْمَ الْمَجِيءُ، جَاءَ فَأَتَيْتُ عَلَى إِدْرِيسَ فَسَلَّمْتُ عَلَيْهِ، فَقَالَ : مَرْحَبًا بِكَ مِنْ أَخٍ وَنَبِيٍّ، فَأَتَيْنَا السَّمَاءَ الْخَامِسَةَ، قِيلَ : مَنْ هَذَا؟، قَالَ : جِبْرِيلُ، قِيلَ : وَمَنْ مَعَكَ؟، قِيلَ : مُحَمَّدٌ، قِيلَ : وَقَدْ أُرْسِلَ إِلَيْهِ؟، قَالَ : نَعَمْ قِيلَ مَرْحَبًا بِهِ وَلَنِعْمَ الْمَجِيءُ، جَاءَ فَأَتَيْنَا عَلَى هَارُونَ فَسَلَّمْتُ عَلَيْهِ، فَقَالَ : مَرْحَبًا بِكَ مِنْ أَخٍ وَنَبِيٍّ، فَأَتَيْنَا عَلَى السَّمَاءِ السَّادِسَةِ، قِيلَ : مَنْ هَذَا؟، قِيلَ : جِبْرِيلُ، قِيلَ : مَنْ مَعَكَ؟، قِيلَ : مُحَمَّدٌ، قِيلَ : وَقَدْ أُرْسِلَ إِلَيْهِ؟ مَرْحَبًا بِهِ وَلَنِعْمَ الْمَجِيءُ، جَاءَ فَأَتَيْتُ عَلَى مُوسَى فَسَلَّمْتُ عَلَيْهِ، فَقَالَ : مَرْحَبًا بِكَ مِنْ أَخٍ وَنَبِيٍّ، فَلَمَّا جَاوَزْتُ بَكَى، فَقِيلَ : مَا أَبْكَاكَ؟، قَالَ : يَا رَبِّ هَذَا الْغُلَامُ الَّذِي بُعِثَ بَعْدِي يَدْخُلُ الْجَنَّةَ مِنْ أُمَّتِهِ أَفْضَلُ مِمَّا يَدْخُلُ مِنْ أُمَّتِي،
فَأَتَيْنَا السَّمَاءَ السَّابِعَةَ، قِيلَ : مَنْ هَذَا؟، قِيلَ : جِبْرِيلُ، قِيلَ : مَنْ مَعَكَ؟، قِيلَ : مُحَمَّدٌ، قِيلَ : وَقَدْ أُرْسِلَ إِلَيْهِ؟، مَرْحَبًا بِهِ وَلَنِعْمَ الْمَجِيءُ، جَاءَ فَأَتَيْتُ عَلَى إِبْرَاهِيمَ فَسَلَّمْتُ عَلَيْهِ، فَقَالَ : مَرْحَبًا بِكَ مِنْ ابْنٍ وَنَبِيٍّ، فَرُفِعَ لِي الْبَيْتُ الْمَعْمُورُ، فَسَأَلْتُ جِبْرِيلَ فَقَالَ : هَذَا الْبَيْتُ الْمَعْمُورُ يُصَلِّي فِيهِ كُلَّ يَوْمٍ سَبْعُونَ أَلْفَ مَلَكٍ إِذَا خَرَجُوا لَمْ يَعُودُوا إِلَيْهِ آخِرَ مَا عَلَيْهِمْ، وَرُفِعَتْ لِي سِدْرَةُ الْمُنْتَهَى، فَإِذَا نَبِقُهَا كَأَنَّهُ قِلَالُ هَجَرَ وَوَرَقُهَا كَأَنَّهُ آذَانُ الْفُيُولِ، فِي أَصْلِهَا أَرْبَعَةُ أَنْهَارٍ نَهْرَانِ بَاطِنَانِ وَنَهْرَانِ ظَاهِرَانِ، فَسَأَلْتُ جِبْرِيلَ فَقَالَ : أَمَّا الْبَاطِنَانِ فَفِي الْجَنَّةِ وَأَمَّا الظَّاهِرَانِ النِّيلُ وَالْفُرَاتُ، ثُمَّ فُرِضَتْ عَلَيَّ خَمْسُونَ صَلَاةً، فَأَقْبَلْتُ حَتَّى جِئْتُ مُوسَى، فَقَالَ مَا صَنَعْتَ؟، قُلْتُ : فُرِضَتْ عَلَيَّ خَمْسُونَ صَلَاةً، قَالَ : أَنَا أَعْلَمُ بِالنَّاسِ مِنْكَ، عَالَجْتُ بَنِي إِسْرَائِيلَ أَشَدَّ الْمُعَالَجَةِ، وَإِنَّ أُمَّتَكَ لَا تُطِيقُ فَارْجِعْ إِلَى رَبِّكَ فَسَلْهُ، فَرَجَعْتُ فَسَأَلْتُهُ فَجَعَلَهَا أَرْبَعِينَ ثُمَّ مِثْلَهُ ثُمَّ ثَلَاثِينَ ثُمَّ مِثْلَهُ فَجَعَلَ عِشْرِينَ ثُمَّ مِثْلَهُ فَجَعَلَ عَشْرًا، فَأَتَيْتُ مُوسَى فَقَالَ : مِثْلَهُ فَجَعَلَهَا خَمْسًا، فَأَتَيْتُ مُوسَى فَقَالَ : مَا صَنَعْتَ؟، قُلْتُ : جَعَلَهَا خَمْسًا، فَقَالَ : مِثْلَهُ، قُلْتُ : سَلَّمْتُ بِخَيْر،ٍ فَنُودِيَ : إِنِّي قَدْ أَمْضَيْتُ فَرِيضَتِي وَخَفَّفْتُ عَنْ عِبَادِي وَأَجْزِي الْحَسَنَةَ عَشْرًا }
وَقَالَ هَمَّامٌ : عَنْ قَتَادَةَ عَنْ الْحَسَنِ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ : عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ”فِي الْبَيْتِ الْمَعْمُورِ”
ฮุดบะฮฺ บินคอลิด ได้รายงานแก่พกวเราว่า ฮัมมามได้รายงานแก่พวกเรา จากเกาะตาดะฮฺ (ในอีกรายงานหนึ่งระบุว่า) และเคาะลีฟะฮฺได้กล่าวกับฉันว่า ยะซีด บินซุร็อยอฺ ได้รายงานแก่พวกเราว่า สะอีดและฮิชามได้รายงานแก่พวกเรา โดยที่ทั้งสองได้กล่าวว่า เกาะตาดะฮฺได้รายงานแก่พวกเราว่า ท่านอนัส บินมาลิก ได้รายงานแก่พวกเรา จากมาลิก บินเศาะอฺเศาะอะฮฺ เราะฎิยัลลอฮุอันฮุมา ซึ่งท่านได้กล่าวว่า : ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม ได้กล่าวว่า “ขณะที่ฉันอยู่ที่บัยตุลลอฮฺ (ระหว่างหินดำกับมะกอมอิบรอฮีม) ในอาการครึ่งหลับครึ่งตื่น โดยมีชาย 2 คนขนาบข้างนั้น (หมายถึง ท่านหัมซะฮฺ บินอับดุลมุฏเฏาะลิบ และท่านญะอฺฟัร บินอบีฏอลิบ เราะฎิยัลลอฮุอันฮุมา) ภาชนะทองคำที่เต็มไปด้วยหิกมะฮฺและอีมานก็ถูกมาให้ฉัน แล้วญีบรีลก็ผ่า (หน้าอก) ตั้งแต่ลำคอไปจนถึงใต้สะดือ และล้างท้อง (และหัวใจ) ด้วยน้ำซัมซัม หลังจากนั้นก็บรรจุหิกมะฮฺและอีมานจนเต็ม จากนั้นสัตว์ตัวหนึ่งที่มีสาวขาวก็ถูกนำมาให้ฉัน มันมีลำตัวเล็กกว่าล่อแต่ใหญ่กว่าลา มันมีชื่อว่า ‘บุร็อก’ จากนั้นฉันกับญิบรีลก็ออกเดินทางกระทั่งไปถึงชั้นฟ้าของดุนยา มีเสียง (มลาอิกะฮฺผู้คุมชั้นฟ้า) ถามว่า ‘ท่านเป็นใคร?’ ญิบรีลตอบว่า ‘ญิบรีล’ มีเสียงถามอีกว่า ‘ใครมากับท่าน?’ ญิบรีลตอบว่า ‘มุฮัมหมัด’ เสียงนั้นถามอีกว่า ‘เขาถูกส่งมาแล้วหรือ?’ ญิบรีลตอบว่า ‘ใช่แล้ว’ เสียงนั้นก็กล่าวว่า ‘ยินดีต้อนรับ และแขกที่มีเกียรติที่สุดได้มาถึงแล้ว’
แล้วฉันก็ได้พบกับนบีอาดัม ฉันให้สลามแก่ท่าน ท่านก็กล่าวว่า ‘ยินดีต้อนรับผู้ที่เป็นทั้งลูกชายและนบี’ แล้วเราก็ไปยังชั้นฟ้าที่ 2 มีเสียง (ของมลาอิกะฮฺผู้คุมท้องฟ้าชั้นนี้) ถามขึ้นมาว่า ‘ท่านเป็นใคร?’ ญิบรีลตอบว่า ‘ญิบรีล’ เสียงนั้นถามต่อว่า ‘ใครมากับท่าน?’ ญิบรีลตอบว่า ‘มุฮัมหมัด’ เสียงนั้นถามอีกว่า ‘เขาถูกส่งมาแล้วหรือ?’ ญิบรีลตอบว่า ‘ใช่แล้ว’ ผู้เสียงนั้นจึงกล่าวว่า ‘ยินดีต้อนรับและแขกผู้มีเกียรติที่สุดได้มาถึงแล้ว’ แล้วฉันก็ได้พบกับนบีอีซาและนบียะหฺยา ท่านทั้งสองได้กล่าวว่า ‘ยินดีต้อนรับผู้เป็นพี่น้องและนบี’ แล้วเราก็เดินทางไปสู่ชั้นฟ้าที่ 3 มีเสียง (ของมลาอิกะฮฺผู้คุมท้องฟ้าชั้นนี้) ถามขึ้นว่า ‘ท่านเป็นใคร?’ ญิบรีลตอบว่า ‘ญิบรีล’ เสียงนั้นถามต่อว่า ‘ใครมากับท่าน?’ ญิบรีลตอบว่า ‘มุฮัมหมัด’ เสียงนั้นถามต่อว่า ‘เขาถูกส่งมาแล้วหรือ?’ ญิบรีลตอบว่า ‘ใช่แล้ว’ เสียงนั้นจึงกล่าวว่า ‘ยินดีต้อนรับและแขกผู้มีเกียรติที่สุดได้มาถึงแล้ว’ แล้วฉันก็ได้พบกับนบียูสุฟ ฉันให้สลามแก่ท่าน แล้วท่านก็กล่าวว่า ‘ยินดีต้อนรับผู้เป็นพี่น้องและนบี’ แล้วเราก็เดินทางไปสู่ชั้นฟ้าที่ 4 มีเสียง (ของมลาอิกะฮฺผู้คุมท้องฟ้าชั้นนี้) ถามขึ้นว่า ‘ท่านเป็นใคร?’ ญิบรีลตอบว่า ‘ญิบรีล’ เสียงนั้นถามต่อว่า ‘ใครมากับท่าน?’ ญิบรีลตอบว่า ‘มุฮัมหมัด’ เสียงนั้นถามต่อว่า ‘เขาถูกส่งมาแล้วหรือ?’ ญิบรีลตอบว่า ‘ใช่แล้ว’ เสียงนั้นจึงกล่าวว่า ‘ยินดีต้อนรับและแขกผู้มีเกียรติที่สุดได้มาถึงแล้ว’ แล้วฉันก็ได้พบกับนบีอิดรีส ฉันให้สลามแก่ท่าน ท่านก็กล่าวว่า ‘ยินดีต้อนรับผู้เป็นพี่น้องและนบี’ แล้วเราก็เดินทางไปสู่ชั้นฟ้าที่ 5 มีเสียง (ของมลาอิกะฮฺผู้คุมท้องฟ้าชั้นนี้) ถามขึ้นว่า ‘ท่านเป็นใคร?’ ญิบรีลตอบว่า ‘ญิบรีล’ เสียงนั้นถามต่อว่า ‘ใครมากับท่าน?’ ญิบรีลตอบว่า ‘มุฮัมหมัด’ เสียงนั้นถามต่อว่า ‘เขาถูกส่งมาแล้วหรือ?’ ญิบรีลตอบว่า ‘ใช่แล้ว’ เสียงนั้นจึงกล่าวว่า ‘ยินดีต้อนรับและแขกผู้มีเกียรติที่สุดได้มาถึงแล้ว’ แล้วฉันก็ได้พบกับนบีฮารูน ฉันให้สลามแก่ท่าน แล้วท่านก็กล่าวว่า ‘ยินดีต้อนรับผู้ที่เป็นพี่น้องและนบี’ แล้วเราก็เดินทางไปสู่ชั้นฟ้าที่ 6 มีเสียง (ของมลาอิกะฮฺผู้คุมท้องฟ้าชั้นนี้) ถามขึ้นว่า ‘ท่านเป็นใคร?’ ญิบรีลตอบว่า ‘ญิบรีล’ เสียงนั้นถามต่อว่า ‘ใครมากับท่าน?’ ญิบรีลตอบว่า ‘มุฮัมหมัด’ เสียงนั้นถามต่อว่า ‘เขาถูกส่งมาแล้วหรือ?’ ญิบรีลตอบว่า ‘ใช่แล้ว’ เสียงนั้นจึงกล่าวว่า ‘ยินดีต้อนรับและแขกผู้มีเกียรติที่สุดได้มาถึงแล้ว’ แล้วฉันก็ได้พบกับนบีมูซา ฉันให้สลามแก่ท่าน แล้วท่านก็กล่าวว่า ‘ยินดีต้อนรับผู้เป็นพี่น้องและนบี’ และเมื่อฉันจากนบีมูซามา ท่านก็ร้องไห้ จึงมีเสียงถามว่า ‘ท่านร้องไห้ทำไมหรือ?’ นบีมูซาก็ตอบว่า ‘โอ้พระผู้อภิบาลของฉัน พระองค์ส่งชายผู้นี้มาหลังจากฉัน แต่ประชาชาติของเขาได้เข้าสวรรค์มากกว่าประชาชาติของฉัน’
แล้วเราก็เดินทางไปสู่ชั้นฟ้าที่ 7 มีเสียง (ของมลาอิกะฮฺผู้คุมท้องฟ้าชั้นนี้) ถามว่า ‘ท่านเป็นใคร?’ ญิบรีลตอบว่า ‘ญิบรีล’ เสียงนั้นถามต่อว่า ‘ใครมากับท่าน?’ ญิบรีลตอบว่า ‘มุฮัมหมัด’ เสียงนั้นถามต่อว่า ‘เขาถูกส่งมาแล้วหรือ?’ ญิบรีลตอบว่า ‘ใช่แล้ว’ เสียงนั้นจึงกล่าวว่า ‘ยินดีต้อนรับและแขกผู้มีเกียรติที่สุดได้มาถึงแล้ว’ แล้วฉันก็ได้พบกับนบีอิบรอฮีม ฉันให้สลามแก่ท่าน แล้วท่านก็กล่าวว่า ‘ยินดีต้อนรับผู้เป็นลูกชายและนบี’ จากนั้นบัยตุลมะอฺมูรก็ปรากฏขึ้นแก่ฉัน ฉันจึงถามญิบรีล (ว่ามันคืออะไร?) ญิบรีลตอบว่า ‘นี่คือบัยตุลมะอฺมูร ที่ซึ่งมลาอิกะฮฺจะเข้าไปทำอิบาดะฮฺที่นั่นในทุก ๆ วันมากถึง 70,000 ท่าน ซึ่งเมื่อพวกเขาออกมาแล้วก็จะไม่หวนกลับไปอีกเป็นครั้งที่สอง จากนั้นสิดเราะตุลมุนตะฮาก็ปรากฏแก่ฉัน โดยที่ผลของมันคล้ายกับโอ่งน้ำ (กุลละฮฺ) ของเมืองฮะญัร (ในเยเมน) และใบของมันคล้ายกับหูช้าง ที่ฐานของมัน (สิดเราะตุลมุนตะฮา) มีแม่น้ำ 4 สาย โดย 2 สายถูกเก็บซ่อนเอาไว้ ส่วนอีก 2 สวยนั้นปรากฏให้เห็น’ ฉันจึงถามท่านญิบรีล (ว่ามันคืออะไร?) ญิบรีลก็ตอบว่า ‘แม่น้ำ 2 สายที่ถูกเก็บซ่อนนั้นคืออยู่ในสวนสวรรค์ (คือแม่น้ำอัสสัลสะบีลและอัลเกาษัร) ส่วน 2 สายที่ปรากฏให้เห็นนั้นคือแม่น้ำไนล์และแม่น้ำฟุรอต (ยูเฟรติส)’ จากนั้นการละหมาด 50 เวลาก็ได้ถูกบัญญัติแก่ (ประชาชาติของ) ฉัน ฉันก็กลับมาจนได้พบนบีมูซา ท่านถามว่า ‘อัลลอฮฺบัญชาสิ่งใดแก่ท่านหรือ?’ ฉันตอบว่า ‘อัลลอฮฺทรงบัญญัติให้ประชาชาติของฉันละหมาด 50 เวลา (ต่อวัน)’ นบีมูซาจึงกล่าวว่า ‘ฉันรู้สภาพของผู้คนมากกว่าท่าน เพราะฉันเคยพยายามประคับประคองบนีอิสรออีลอย่างเต็มที่มาแล้ว และประชาชาติของท่านนั้นไม่สามารถทำมันได้หรอก ท่านจงกลับไปหาพระผู้อภิบาลของท่าน แล้วขอ (การลดหย่อน) ต่อพระองค์เถิด’ ฉันจึงกลับไปและขอต่อพระองค์ ซึ่งพระองค์ก็ได้ลดหย่อนเหลือ 40 เวลา หลังจากนั้นฉันก็ทำเช่นนั้นอีก พระองค์ก็ลดหย่อนเหลือ 30 เวลา จากนั้นก็ทำเช่นนั้นอีก พระองค์ก็ลดหย่อนเหลือ 20 เวลา จากนั้นฉันก็ทำเช่นนั้นอีก พระองค์ก็ได้ลดหย่อนเหลือ 10 เวลา แล้วฉันก็ได้มาพบกับนบีมูซา ท่านบอกให้ทำเช่นนั้นอีก แล้วพระองค์ก็ลดหย่อนจนเหลือ 5 เวลา แล้วฉันก็ได้มาพบนบีมูซาอีกครั้ง ท่านก็ถามว่า ‘อัลลอฮฺทรงบัญญัติสิ่งใดแก่ท่านหรือ?’ ฉันตอบว่า ‘พระองค์ได้ลดหย่อนเหลือ 5 เวลาแล้ว’ นบีมูซาก็บอกให้ขอลดหย่อนอีก ฉันจึงกล่าวว่า ‘ฉันน้อมรับแล้ว’ ขณะนั้นเองก็มีเสียงประกาศขึ้นมาว่า “แท้จริงข้าเสร็จสิ้นการบัญญัติของข้าแล้ว และข้าได้ลดหย่อนให้แก่บ่าวของข้าแล้ว และข้าจะตอบแทนการทำความดีหนึ่งด้วยผลบุญ 10 เท่า (คือละหมาด 5 เวลาแต่ได้ผลบุญเท่ากับละหมาด 50 เเวลา)”
ฮัมมามได้กล่าวว่า : รายงานจากเกาะตาดะฮฺ จากอัลหะสัน จากท่านอบูฮุร็อยเราะฮฺ เราะฎิยัลลอฮุอันฮฺ : จากท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม ระบุเป็นคำว่า “ในบัยตุลมะอฺมูร”