حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ : حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنْ يَحْيَى عَنْ عَمْرَةَ عَنْ عَائِشَةَ قَالَتْ : أَتَتْهَا بَرِيرَةُ تَسْأَلُهَا فِي كِتَابَتِهَا، فَقَالَتْ : إِنْ شِئْتِ أَعْطَيْتُ أَهْلَكِ وَيَكُونُ الْوَلَاءُ لِي، وَقَالَ أَهْلُهَا : إِنْ شِئْتِ أَعْطَيْتِهَا مَا بَقِيَ، وَقَالَ سُفْيَانُ مَرَّةً : إِنْ شِئْتِ أَعْتَقْتِهَا وَيَكُونُ الْوَلَاءُ لَنَا، فَلَمَّا جَاءَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ذَكَّرَتْهُ ذَلِكَ، فَقَالَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ { ابْتَاعِيهَا فَأَعْتِقِيهَا فَإِنَّ الْوَلَاءَ لِمَنْ أَعْتَقَ } ثُمَّ قَامَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَلَى الْمِنْبَرِ، وَقَالَ سُفْيَانُ مَرَّةً : فَصَعِدَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَلَى الْمِنْبَرِ، فَقَالَ { مَا بَالُ أَقْوَامٍ يَشْتَرِطُونَ شُرُوطًا لَيْسَ فِي كِتَابِ اللَّهِ، مَنْ اشْتَرَطَ شَرْطًا لَيْسَ فِي كِتَابِ اللَّهِ فَلَيْسَ لَهُ وَإِنْ اشْتَرَطَ مِائَةَ مَرَّةٍ }
قَالَ عَلِيٌّ : قَالَ يَحْيَى وَعَبْدُ الْوَهَّابِ : عَنْ يَحْيَى عَنْ عَمْرَةَ نَحْوَهُ، وَقَالَ جَعْفَرُ بْنُ عَوْنٍ عَنْ يَحْيَى قَالَ : سَمِعْتُ عَمْرَةَ قَالَتْ : سَمِعْتُ عَائِشَةَ، وَرَوَاهُ مَالِكٌ عَنْ يَحْيَى عَنْ عَمْرَةَ أَنَّ بَرِيرَةَ، وَلَمْ يَذْكُرْ صَعِدَ الْمِنْبَرَ
อลี บินอับดุลลอฮฺ ได้รายงานแก่พวกเราโดยกล่าวว่า สุฟยานได้รายงานแก่พวกเรา จากยะหฺยา จากอัมเราะฮฺ จากท่านหญิงอาอิชะฮฺ กล่าวว่า : บะรีเราะฮฺได้มาหาท่านและขอให้ท่านช่วยเรื่องการไถ่ตัวเธอเอง ท่านหญิงอาอิชะฮฺก็ได้กล่าวว่า “ถ้าเธอต้องการ ฉันจะมอบค่าไถ่ตัวให้เจ้านายของเธอ และสถานภาพความเป็นเครือญาติ (ซึ่งสามารถรับมรดกกันได้นั้น) เป็นของฉันแทน” เจ้านายเดิมของบะรีเราะฮฺก็ได้กล่าวว่า “ถ้าท่านหญิงต้องการ ท่านสามารถจ่าย (ค่าตัว) ส่วนที่เหลือได้” สุฟยานเคยกล่าวไว้ครั้งหนึ่งว่า (สำนวนคือ) “ถ้าท่านหญิงต้องการ ท่านไถ่ตัวเธอไปได้ แต่สถานภาพความเป็นเครือญาติยังเป็นของเรา” เมื่อท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม มาถึง ท่านหญิงอาอิชะฮฺก็ได้บอกเรื่องดังกล่าวกับท่าน ท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม ก็ได้กล่าวว่า “ซื้อตัวเธอมาและปลดปล่อยเธอไปเถิด แท้จริงแล้วสิทธิ์ความเป็นเครือญาตินั้นเป็นของผู้ที่ปลดปล่อย” หลังจากนั้นท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม ก็ขึ้นไปยืนบนมิมบัร แล้วท่านก็กล่าวว่า “ทำไมคนกลุ่มหนึ่งถึงได้กำหนดเงื่อนไขที่ไม่มีในคัมภีร์ของอัลลอฮฺเล่า? ใครก็ตามที่วางเงื่อนไขที่ไม่มีในคัมภีร์ของอัลลอฮฺ มันจะไม่มีผลใด ๆ กับเขา แม้ว่าเขาจะวางเงื่อนไขเป็น 100 ครั้งก็ตาม”
อลีกล่าวว่า ยะหฺยาและอับดุลวะฮฺฮาบได้กล่าวรายงานจากยะหฺยา จากอัมเราะฮฺเช่นเดียวกับหะดีษนี้ และญะอฺฟัร บินเอานฺ ได้กล่าวรายงาน จากยะหฺยา ซึ่งกล่าวว่า ฉันเคยฟังอัมเราะฮฺกล่าวว่า : ฉันเคยฟังจากท่านหญิงอาอิชะฮฺล และมาลิกได้รายงานหะดีษนี้จากยะหฺยา จากอัมเราะฮฺ จากบะรีเราะฮฺ แต่เขาไม่ได้พูดว่า ท่านนบีขึ้นไปบนมิมบัร