حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ غُرَيْرٍ الزُّهْرِيُّ قَالَ : حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ قَالَ : حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ صَالِحٍ عَنْ ابْنِ شِهَابٍ حَدَّثَهُ أَنَّ عُبَيْدَ اللَّهِ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ أَخْبَرَهُ عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ : أَنَّهُ تَمَارَى هُوَ وَالْحُرُّ بْنُ قَيْسِ بْنِ حِصْنٍ الْفَزَارِيُّ فِي صَاحِبِ مُوسَى، قَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ : هُوَ خَضِرٌ، فَمَرَّ بِهِمَا أُبَيُّ بْنُ كَعْبٍ، فَدَعَاهُ ابْنُ عَبَّاسٍ فَقَالَ : إِنِّي تَمَارَيْتُ أَنَا وَصَاحِبِي هَذَا فِي صَاحِبِ مُوسَى الَّذِي سَأَلَ مُوسَى السَّبِيلَ إِلَى لُقِيِّهِ، هَلْ سَمِعْتَ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَذْكُرُ شَأْنَهُ؟، قَالَ : نَعَمْ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ { بَيْنَمَا مُوسَى فِي مَلَإٍ مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلَ، جَاءَهُ رَجُلٌ فَقَالَ : هَلْ تَعْلَمُ أَحَدًا أَعْلَمَ مِنْكَ؟، قَالَ مُوسَى : لَا، فَأَوْحَى اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ إِلَى مُوسَى : بَلَى عَبْدُنَا خَضِرٌ، فَسَأَلَ مُوسَى السَّبِيلَ إِلَيْهِ، فَجَعَلَ اللَّهُ لَهُ الْحُوتَ آيَةً، وَقِيلَ لَهُ : إِذَا فَقَدْتَ الْحُوتَ فَارْجِعْ فَإِنَّكَ سَتَلْقَاهُ، وَكَانَ يَتَّبِعُ أَثَرَ الْحُوتِ فِي الْبَحْرِ، فَقَالَ لِمُوسَى فَتَاهُ : { أَرَأَيْتَ إِذْ أَوَيْنَا إِلَى الصَّخْرَةِ فَإِنِّي نَسِيتُ الْحُوتَ وَمَا أَنْسَانِيهِ إِلَّا الشَّيْطَانُ أَنْ أَذْكُرَهُ }، قَالَ : { ذَلِكَ مَا كُنَّا نَبْغِي فَارْتَدَّا عَلَى آثَارِهِمَا قَصَصًا } فَوَجَدَا خَضِرًا } فَكَانَ مِنْ شَأْنِهِمَا الَّذِي قَصَّ اللَّهُ عَزَّ وَجَلَّ فِي كِتَابِهِ
มุฮัมหมัด บินฆุร็อยรฺ อัซซุฮฺรีย์ ได้รายงานให้กับฉันโดยกล่าวว่า ยะอฺกูบ บินอิบรอฮีม ได้รายงานแก่พวกเราโดยกล่าวว่า พ่อของฉันได้รายงานแก่ฉัน จากศอลิหฺ จากอิบนุชิฮาบ ซึ่งได้รายงานให้กับเขาว่า อุบัยดุลลอฮฺ บินอับดุลลอฮฺ ได้บอกเล่าให้กับเขา จากท่านอิบนุอับบาส ว่า : ท่านกับอัลหุรรฺ บินก็อยสฺ บินหิศนฺ อัลฟะซารีย์ ได้ถกเถียงกันเรื่องสหายของนบีมูซา ท่านอิบนุอับบาสกล่าวว่า “เขาคือเคาะฎิร” แล้วท่านอุบัย บินกะอบฺ ก็เดินผ่านมา ท่านอิบนุอับบาสก็ได้กล่าวว่า “ฉันกับสหายของฉันคนนี้กำลังถกเถียงกันเรื่องสหายของนบีมูซา ผู้ที่นบีมูซาได้ถามหาเส้นทางไปหาเขา ท่านเคยฟังว่าท่านนบี ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม เคยพูดถึงเขาบ้างไหม?” ท่านอุบัยตอบว่า : แน่นอน ฉันเคยฟังท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม กล่าวว่า “(วันหนึ่ง) ขณะที่มูซากำลังอยู่ในหมู่ผู้นำของบนีอิสรออีล ชายคนหนึ่งได้มาหาเขาและกล่าวว่า ‘ท่านทราบไหมว่ามีคนที่มีความรู้มากกว่าท่านหรือเปล่า?’ มูซาตอบว่า ‘ไม่มี’ อัลลอฮฺ อัซซะวะญัล จึงได้ประทานวะหฺยูแก่มูซาว่า ‘มีสิ คือบ่าวของเราชื่อเคาะฎิร’ มูซาก็ได้ถามเส้นทางไปหาเขา อัลลอฮฺก็ได้ทำให้ปลาเป็นสัญญาณแจ้งแก่มูซา และมีคำพูดกล่าวแก่มูซาว่า ‘เมื่อท่านสูญเสียปลาตัวนั้นไป ท่านก็จงย้อนกลับไป แล้วท่านจะพบกับเขา’ มูซาก็ได้ติดตามร่องรอยของปลาตัวนั้นในทะเล แล้วเด็กรับใช้ของมูซา (คือ ยูชะอฺ บินนูน) ก็ได้กล่าวกับมูซาว่า ‘ท่านไม่เห็นหรือขณะที่พวกเราพักอยู่ที่ก้อนหิน แท้จริงผมลืมที่จะพูดถึงเรื่องปลา และไม่มีใครที่ทำให้ผมลืมกล่าวถึงมันนอกจากชัยฏอนเท่านั้น’ (อัลกะฮฟฺ 18 : 63) มูซาก็ได้กล่าวว่า ‘นั่นแหละคือสิ่งที่เราตามหา แล้วทั้งสองก็ตามร่องรอยกลับไปที่เดิม’ (อัลกะฮฟฺ 18 : 64) แล้วทั้งสองก็ได้พบกับเคาะฎิร” นั่นคือเรื่องราวของทั้งสองคนที่อัลลอฮฺ อัซซะวะญัล ได้เล่าไว้ในคัมภีร์ของพระองค์
