หะดีษเลขที่ 224
โปรดอธิบายลักษณะการพูดของท่านเราะสูลุลลอฮฺแก่ผมด้วยเถิด
حَدَّثَنَا سُفْيَانُ بْنُ وَكِيعٍ قَالَ : حَدَّثَنَا جُمَيْعُ بْنُ عُمَرَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْعِجْلِيُّ قَالَ : حدَّثنِي رَجُلٌ مِنْ بَنِي تَمِيمٍ مِنْ وَلَدِ أَبِي هَالَةَ زَوْجِ خَدِيجَةَ يُكْنَى أَبَا عَبْدِ اللهِ، عَنِ ابْنٍ لأَبِي هَالَةَ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ قَالَ : سَأَلْتُ خَالِي هِنْدُ بْنُ أَبِي هَالَةَ وَكَانَ وَصَّافًا، فَقُلْتُ : صِفْ لِي مَنْطِقَ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، قَالَ : كَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ مُتَوَاصِلَ الأَحْزَانِ، دَائِمَ الْفِكْرَةِ، لَيْسَتْ لَهُ رَاحَةٌ، طَوِيلُ السَّكْتِ، لا يَتَكَلَّمُ فِي غَيْرِ حَاجَةٍ، يَفْتَتِحُ الْكَلامَ، وَيَخْتِمُهُ بِاسْمِ اللهِ تَعَالَى، وَيَتَكَلَّمُ بِجَوَامِعِ الْكَلِمِ، كَلامُهُ فَصْلٌ، لا فُضُولَ، وَلا تَقْصِيرَ، لَيْسَ بِالْجَافِي، وَلا الْمُهِينِ، يُعَظِّمُ النِّعْمَةَ وَإِنْ دَقَّتْ لا يَذُمُّ مِنْهَا شَيْئًا، غَيْرَ أَنَّهُ لَمْ يَكُنْ يَذُمُّ ذَوَّاقًا وَلا يَمْدَحُهُ، وَلا تُغْضِبُهُ الدُّنْيَا، وَلا مَا كَانَ لَهَا، فَإِذَا تُعُدِّيَ الْحَقُّ، لَمْ يَقُمْ لِغَضَبِهِ شَيْءٌ، حَتَّى يَنْتَصِرَ لَهُ، وَلا يَغْضَبُ لِنَفْسِهِ، وَلا يَنْتَصِرُ لَهَا، إِذَا أَشَارَ بِكَفِّهِ كُلِّهَا، وَإِذَا تَعَجَّبَ قَلَبَهَا، وَإِذَا تَحَدَّثَ اتَّصَلَ بِهَا، وَضَرَبَ بِرَاحَتِهِ الْيُمْنَى بَطْنَ إِبْهَامِهِ الْيُسْرَى، وَإِذَا غَضِبَ أَعْرَضَ وَأَشَاحَ، وَإِذَا فَرِحَ غَضَّ طَرْفَهُ، جُلُّ ضَحِكِهِ التَّبَسُّمُ، يَفْتَرُّ عَنْ مِثْلِ حَبِّ الْغَمَامِ.
สุฟยาน บินวะกีอฺ ได้รายงานแก่พวกเราโดยกล่าวว่า ญุมัยอฺ บินอุมัร บินอับดุรเราะหฺมาน อัลอิจลีย์ ได้รายงานแก่พวกเราโดยกล่าวว่า ชายคนหนึ่งจากบนีตะมีม ซึ่งเป็นหนึ่งในลูกชายของอบูฮาละฮฺ สามีของเคาะดีญะฮฺ โดยเขามีชื่อเล่นว่าอบูอับดุลลอฮฺ ได้รายงานแก่ฉัน จากอิบนุอบีฮาละฮฺ จากท่านอัลหะสัน บินอลี กล่าวว่า : ฉันเคยถามท่านฮินดฺ บินอบูฮาละฮฺ ลุงของฉัน ซึ่งท่านคือผู้เชี่ยวชาญในการอธิบายคุณลักษณะของคน โดยฉันกล่าวว่า "โปรดอธิบายลักษณะการพูดของท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม แก่ผมด้วยเถิด" ซึ่งท่าน (ฮินดฺ) ได้กล่าวว่า “ท่านเราะสูลุลลอฮฺ ศ็อลลัลลอฮุ อะลัยฮิ วะสัลลัม เป็นผู้ที่ (ประสบกับความ) โศกเศร้าอย่างต่อเนื่อง ครุ่นคิดตลอดเวลา ไม่มีโอกาสพักผ่อน นิ่งเงียบเป็นเวลานาน ไม่พูดในสิ่งที่ไม่จำเป็น ท่านเริ่มต้นและจบการพูดด้วยพระนามของอัลลอฮฺ และท่านพูดด้วยญะวามิอุลกะลิม (ถ้อยคำที่สั้นกระชับได้ใจความ) คำพูดของท่านชัดเจน ไม่มากเกินไปและไม่น้อยเกินไป ไม่หยาบคายและไม่ดูถูกผู้อื่น ท่านให้ความสำคัญกับความโปรดปราน (นิอฺมะฮฺ) แม้เพียงเล็กน้อย และไม่ตำหนิสิ่งใดจากความโปรดปรานนั้น โดยท่านไม่ตำหนิและไม่ชมเชยรสชาติอาหาร เรื่องทางโลกและสิ่งที่เกี่ยวข้องกับมันไม่อาจทำให้ท่านโกรธ แต่เมื่อความถูกต้องถูกละเมิด ไม่มีสิ่งใดจะยับยั้งความโกรธของท่านได้ จนกว่าความยุติธรรมจะเกิดขึ้น และท่านไม่โกรธเพื่อตัวเอง และไม่แก้แค้นเพื่อตัวเองด้วย เมื่อท่านชี้ท่านจะใช้ฝ่ามือทั้งหมด เมื่อท่านประหลาดใจท่านจะพลิกฝ่ามือ และเมื่อท่านสนทนาท่านจะประสานมือ และใช้ฝ่ามือขวาตบลงบนหัวแม่มือซ้าย และเมื่อท่านโกรธท่านจะผินหลังและหลีกเลี่ยง แต่เมื่อท่านมีความสุขท่านจะลดสายตาลง ส่วนใหญ่การหัวเราะของท่านเป็นเพียงการยิ้ม ซึ่งเผยให้เห็นฟันที่ขาวเหมือนหยดน้ำค้าง"
สถานะหะดีษ : เฎาะอีฟ