:: ทำไมระดับชั้นต่างกัน? ::
: บรรดานบีที่นบีมุฮัมหมัดพบเจอในอิสรออ์-มิอฺร็อจญ์
บางคนอาจจะมีคำถามว่า ในเหตุการณ์อิสรออ์-มิอฺร็อจญ์ บรรดานบีที่ท่านนบีมุฮัมหมัดของเราได้พบเจอขณะเดินทางขึ้นสู่ฟากฟ้านั้น ทำไมพวกท่านถึงอยู่ในระดับชั้นที่แตกต่างกัน? บรรดาผู้รู้มีความเห็นที่แตกต่างกันในเรื่องนี้
แต่มีความเห็นหนึ่งที่สนใจ ซึ่งได้อธิบายเกี่ยวกับหิกมะฮฺหรือวิทยปัญญาในเรื่องดังกล่าว คือความเห็นของอิมามอัศศอลิหีย์ อัชชามีย์ ในหนังสือ “สุบุลุลฮุดา วัรเราะชาด” ท่านได้กล่าวไว้ว่า
أَنَّ ذَلِكَ تَنْبِيْهِ عَلَى الحَالَاتِ الخَاصَّة بِهَؤُلَاءِ الأَنْبِيَاءِ صَلَوَاتُ اللهِ وَسَلَامُهُ عَلَيْهِمْ أَجْمَعِيْنَ وَتَمْثِيْلِ لِمَا سَيَقَعَ لِلنَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
แท้จริงแล้ว นั่นคือการตอกย้ำถึงคุณลักษณะที่พิเศษของบรรดานบีเหล่านั้น ขออัลลอฮฺทรงประทานพรและความศานติแก่ทุกท่าน และเป็นการเปรียบเปรยถึงสิ่งที่จะเกิดขึ้นกับท่านนบีด้วย ขอพรและความศานติจงมีแด่ท่าน
การที่นบีอาดัมอยู่ที่ชั้นฟ้าชั้นที่ 1 นั้น เป็นเพราะว่าอัลลอฮฺต้องการให้มนุษย์คนแรกเป็นผู้ต้อนรับท่านเราะสูลุลลอฮฺ อิมามอิบนุอบีญัมเราะฮฺ ได้กล่าวไว้ว่า
الحِكْمَةُ فِي كَوْنِ آدَم فِي السَّمَاءِ الدُّنْيَا لِأَنَّهُ أَوَّلُ الأَنْبِيَاءِ وَأَوَّلُ الآبِاءِ فَهُوَ أَصْل
วิทยปัญหา (หรือเหตุผล) ที่นบีอาดัมอยู่ที่ชั้นฟ้าของโลกดุนยา (คือ ชั้นฟ้าที่ 1) ก็เพราะว่าท่านคือนบีท่านแรก และเป็นบรรพบุรุษคนแรก ซึ่งเป็นต้นกำเนิด (ของมนุษย์ชาติ)
แต่ก็มีความเห็นอื่นที่บอกว่า การที่นบีอาดัมอยู่ที่ชั้นฟ้าที่ 1 นั้น ก็เพื่อเตือนให้มนุษย์รำลึกถึงการสร้างสรรค์ตัวเขาเองจากดิน ในขณะที่นบีอีซาซึ่งอยู่ที่ชั้น 2 นั้น ก็เพราะว่าท่านคือสัญลักษณ์ของจิตวิญญาณ ธาตุดินอย่างเดียวนั้นไม่เพียงพอหากปราศจากวิญญาณ นบียะหฺยาก็เช่นกัน ท่านคือสัญลักษณ์แห่งชีวิต
ต่อมา ว่ากันว่าที่นบียูสุฟถูกกำหนดให้อยู่ที่ชั้น 3 ก็เพราะว่าเมื่อดินและวิญญาณได้หลอมรวมกัน มันจะกลายเป็นสิ่งถูกสร้างที่ดีที่สุด และนบีนยูสุฟคือสัญลักษณ์ของสิ่งถูกสร้างที่ดีที่สุด ท่านถูกสร้างให้อยู่ในรูปลักษณ์ที่งดงามที่สุดที่ทุกสายตาต่างหลงใหล
หลังจากที่มนุษย์ถูกสร้างขึ้นเป็นสิ่งสร้างสรรค์ที่ดีที่สุดแล้ว ต่อมาในชั้นที่ 4 มีการเน้นย้ำถึงแง่มุมของความรู้ ซึ่งนบีอิดรีสนั้นถูกตีความว่าเป็นนบีที่เน้นหนักในเรื่องความรู้ อิมามอัลกุรฏุบีย์ ได้กล่าวไว้ว่า
أَوَّلُ مَنْ خَطّ بِالقَلَمِ وَأَوَّلُ مَنْ نَظَر فِي عِلْمِ النُّجُوْمِ وَالِحَسابِ وَسِيْرَهَا وَسُمِّيَ إِدْرِيْس لِكَثْرَةِ دَرْسِهِ لِكِتَابَ اللهِ تَعَالَى
(ท่านคือ) บุคคลแรกที่เขียนด้วยปากกา และเป็นบุคคลแรกที่ศึกษาเรื่องดวงดาวและการคำนวณเกี่ยวกับมัน และที่ท่านถูกเรียกว่า “อิดรีส” ก็เนื่องจากความขยันหมั่นเพียรอย่างมากของท่านในการศึกษาเรียนรู้คัมภีร์ของอัลลอฮฺ (ดู ตัฟสีร อัลกุรฏุบีย์)
หลังจากความรู้ ก็มาถึงความสำคัญของหิกมะฮฺ (วิทยปัญญาหรือความชาญฉลาด) เพราะคนที่มีความรู้นั้นไม่การันตีว่าเขาจะมีหิกมะฮฺด้วย ชั้นที่ 5 จึงเป็นชั้นของนบีฮารูน
เมื่อมีความรู้และวิทยปัญญาแล้ว สิ่งสำคัญต่อมาก็คือการเชื่อมต่อ วิงวอน และปฏิสัมพันธ์กับอัลลอฮฺอยู่เสมอ และนั่นคือคุณลักษณะที่พิเศษของนบีมูซา “ผู้สนทนากับอัลลอฮฺ” (กะลีมุลลอฮฺ) ซึ่งอยู่ที่ท้องฟ้าชั้นที่ 6 และในชั้นบนสุด (คือ ชั้นที่ 7) ก็คือที่อยู่ของนบีอิบรอฮีม ผู้ได้รับการยอมรับว่าเป็น “ที่รักของอัลลอฮฺ” (เคาะลีลุลลอฮฺ) ซึ่งท่านเป็นสัญลักษณ์ของความสัมพันธ์ที่สูงส่งระหว่างบ่าวคนหนึ่งกับพระผู้เป็นเจ้าของเขา
คุณลักษณะที่พิเศษทั้งหมดนี้ได้ถูกมอบให้กับท่านเราะสูลุลลอฮฺของเราด้วย ดังที่อิมามอัศศอลิหีย์ได้อธิบายไว้ว่า ไม่มีความโปรดปรานใดที่ถูกมอบให้กับนบีท่านใด เว้นแต่ท่านเราะสูลุลลอฮฺก็ได้รับมันด้วยเช่นกัน และท่านได้อ้างคำพูดของอิมามอัชชาฟิอีย์ที่ว่า
مَا أَعْطَى اللهُ نَبِيًّا قَطُّ شَيْئًا إِلَّا وَقَدْ أَعْطَى مُحَمَّدًا صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ أَكْثَر
อัลลอฮฺมิทรงมอบสิ่งใดให้กับนบีท่านใด เว้นแต่พระองค์จะทรงมอบให้กับนบีมุฮัมหมัดมากยิ่งกว่า ขอพรและความศานติจงมีแด่ท่าน (รายงานโดยอัลบัยฮะกีย์)
นี่เป็นเพียงความพยายามในการพิจารณาถึงหิกมะฮฺหรือวิทยปัญญาของการพบเจอกับบรรดานบีทั้งหลายในระดับชั้นท้องฟ้าที่แตกต่างกันเท่านั้น ไม่มีหลักฐานที่ชัดเจนใด ๆ เกี่ยวกับเรื่องนี้ เป็นเพียงความคิดเห็นส่วนตัวของบรรดาผู้รู้อิสลามบางส่วนในอดีตเท่านั้น